Svedočanstvo - Istina ili politika
Izložba i okrugli stolovi
Utisci

Izložba "Svedočanstvo – istina ili politika" održana je u Galeriji Boccanera u Trentu (http://www.arteboccanera.com/exhibitions.php?act=view&lng=it&id=274) od 17. novembra do 8. decembra 2017. i privukla je oko 200 posetilaca.

Osservatorio Balcani e Caucaso – Transeuropa je predstavio inicijativu (https://www.balcanicaucaso.org/eng/Projects2/Testimony-Truth-or-Politics) kao važan korak u uključivanju sećanja na jugoslovenske ratove u transnacionalno suočavanje s prošlošću na evropskom nivou, često ometanog opštim i stereotipnim percepcijama koje opisuju Balkan kao ne baš sasvim evropski region. Italija ima jake istorijske odnose sa Jugoistočnom Evropom i jugoslovenski ratovi i raspad SFRJ značajno su uticali na italijansko civilno društvo i na razvoj italijanskog antiratnog pokreta. Štaviše, Trentino-Alto Adige/Sudtirol je granični region istorijski naseljen ljudima koji govore različitim jezicima i prepoznaju sebe kao delove različitih nacionalnih grupa. Istorija 20. veka dovela je do sukoba i trauma i na ovoj teritoriji, na kojoj je važno održavati kontinuirano suočavanje s pitanjima identiteta, nacionalizma, podeljenih uspomena i diskriminacije.

Izložbu su otvorili direktorka galerije, Giorgia Boccanera, kustosi Noa Treister i Zoran Erić, uz učešće direktorke OBCT-a Luise Chiodi i direktorke projekta OBCT-a Chiare Sighele. Neki od umetnika uključenih u izložbu (Nikola Radić Lucati, Vladimir Miladinović i Mersid Ramičević) bili su prisutni na otvaranju, predstavljajući i objašnjavajući svoje radove publici. Konkretno, Mersid Ramičević je predstavio svoj zvučni umetnički perfomans "Reč nije riječ, ne riječ: dječja pjesma". Povodom otvaranja, nacionalni i lokalni mediji (štampa i radio) pokrivali su događaj člancima i intervjuima. U narednim nedeljama, Osservatorio Balcani e Caucaso-Transeuropa je organizovao nekoliko obilazaka za posetioce, posebno za grupe muzejskih radnika. Posebno vođenje je organizovano na kraju događaja "Sećanje na jugoslovenske ratove: umetnost i svedočenje" (učestvovalo je 30 osoba).

Magazin u kome su predstavljeni projekt i izložba štampan je u 1.000 primeraka i distribuiran pre i u toku inicijative na nekoliko zvaničnih i neformalnih mesta u Trentu i Roveretu, ali i na sastancima koje su posebno posećivali građani post-jugoslovenskih zemalja koji žive u Trentinu. PDF publikacije možete pogledati/preuzeti  ovde.

 

Ricordare le guerre jugoslave: testimonianze e arte

 

1 Dicembre 2017

 

Fondazione Museo storico del Trentino

Officina dell'autonomia

via Zanella n. 1/A, Trento

Saluti: Mario Raffaelli (Centro per la Cooperazione Internazionale)

 

14.30 - 16.00: Europa, guerra, memoria e testimonianza: i conflitti jugoslavi

Europe, war, memory and testimony: the Yugoslav wars

 

Ne discutono:

- Marco Abram (OBCT-CCI – Università di Fiume)

- Mila Orlić (Università di Fiume)

- Alessandro Cattunar (Associazione 4704 – Università di Padova)

- Michele Toss (Fondazione Museo Storico del Trentino)

16.30 - 18.00: Guerra, testimonianza e linguaggi artistici

War, testimony and art

 

Ne discutono:

- Noa Treister (CZKD, Belgrado)

- Claudia Zini (The Courtauld Institute of Art, Londra)

- Denis Isaia (Mart)

- Elena Tonezzer (Fondazione Museo Storico del Trentino)

OBCT je organizovao dva okrugla stola na kojima su razmatrane teme bitne za projekt "Svedočanstvo - Istina ili politika". Događaj "Sećanje na jugoslovenske ratove: umetnost i svedočenje" promovisan je u saradnji sa Fondazione Museo storico del Trentino i održan u "Officina della Storia" u Trentu, 1. decembra 2017. godine. Događaj je otvoren porukama dobrodošlice Marija Raffaellija, predsednika Centra za međunarodnu saradnju, koji je naglasio važnost suočavanja sa prošlošću u procesima pomirenja u različitim zemljama.

 

Prvi okrugli sto "Evropa, rat, pamćenje i svedočenje: jugoslovenski ratovi" animirali su istoričari i kustosi muzeja Marco Abram (Osservatorio Balcani Caucaso - Transeuropa), Mila Orlić (Univerzitet u Rijeci), Alessandro Cattunar (Associazione 4704) i Michele Toss (Fondazione Museo Storico del Trentino). Diskusija je krenula od problematizacije ideje o "evropskom pamćenju" i analizirala prostor koji se daje jugoslovenskim ratovima u spornoj zgradi evropske priče o prošlosti. Velika pažnja posvećena je i načinu pamćenja jugoslovenskih ratova u post-jugoslovenskim državama, sa naglaskom na zajedničku dinamiku i specifikaciju, posebno se fokusirajući na slučaj Hrvatske. Diskusija je zatim proširena na ulogu svedočenja u definisanju i javnih i kolektivnih sećanja na sukobe. Posebna pažnja posvećena je značajnim primerima online arhiva u kome je prikupljen i stavljen javnosti na raspolaganje veliki broj intervjua o prošlim ratovima.

Drugi okrugli sto se fokusirao na odnos između "rata, svedočenja i umetnosti" iz različitih perspektiva. Razgovarali su Noa Treister, istraživačica i aktivistkinja Centra za kulturnu dekontaminaciju (Beograd), Claudia Zini koja je doktorirala na Institutu za umetnost Courtauld (London) i Elena Tonezzer, istoričarka i kustostkinja Fondazione Museo Storico del Trentino (Trento). Učesnice su raspravljale o tome kako se pojedini umetnici iz Jugoistočne Evrope, posebno iz Bosne i Hercegovine, u svojim umetničkim radovima bave ratom u Jugoslaviji. Okvir i realizacija izložbe "Svedočanstvo - Istina ili politika" uvedeni su da diskusiju o mogućnostima za rešavanje ovog problema na kolektivan način. U poslednjem delu okruglog stola uzete su u obzir mogućnosti uključivanja umetnika u istorijske izložbe i muzejski rad.

Događaju su prisustvovali studenti i profesori, nastavnici, muzejski radnici i članovi lokalnih nevladinih organizacija uključenih u post-jugoslovenske zemlje (oko 60 osoba). Okrugli stolovi pokrenuli su zanimljive debate o pitanjima lokalne i post-jugoslovenske memorije, otkrivajući kako se dinamika memorije često ponavlja kroz evropski memorijski prostor.